DOANH NGHIỆP NHỎ BẮT BUỘC PHẢI CÓ KẾ TOÁN TRƯỞNG KHÔNG?

Theo khoản 1 Điều 20 Nghị định 174/2016/NĐ-CP, doanh nghiệp, hợp tác xã phải bố trí kế toán trưởng. Nếu chưa bổ nhiệm được ngay kế toán trưởng thì bố trí người phụ trách kế toán hoặc thuê dịch vụ làm kế toán trưởng.

Mỗi tháng, có hàng chục nghìn doanh nghiệp mới được thành lập, trong đó đa phần là doanh nghiệp nhỏ. Một trong số rất nhiều băn khoăn của chủ các doanh nghiệp này là với quy mô nhỏ, doanh nghiệp có bắt buộc phải có kế toán trưởng hay không?

Doanh nghiệp nhỏ bắt buộc phải có kế toán trưởng?

Theo khoản 1 Điều 20 Nghị định 174/2016/NĐ-CP, doanh nghiệp, hợp tác xã phải bố trí kế toán trưởng. Nếu chưa bổ nhiệm được ngay kế toán trưởng thì bố trí người phụ trách kế toán hoặc thuê dịch vụ làm kế toán trưởng. Thời gian bố trí người phụ trách kế toán tối đa là 12 tháng, sau thời gian này, doanh nghiệp phải bố trí người làm kế toán trưởng.

Tuy nhiên, Khoản 2 Điều này cũng chỉ rõ: Các doanh nghiệp siêu nhỏ theo quy định của pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được bố trí phụ trách kế toán mà không bắt buộc phải bố trí kế toán trưởng.

Như vậy, có thể khẳng định rằng: Các doanh nghiệp đều bắt buộc phải có kế toán trưởng, trừ doanh nghiệp siêu nhỏ.

Nghị định 39/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định, doanh nghiệp siêu nhỏ được xác định như sau:

• Có không quá 10 người lao động tham gia bảo hiểm xã hội, tổng doanh thu của năm không quá 3 tỷ đồng hoặc nguồn vốn không quá 03 tỷ đồng: Với doanh nghiệp siêu nhỏ lĩnh vực nông, lâm nghiệp, thủy sản, công nghiệp và xây dựng.
• Có không quá 10 người lao động tham gia bảo hiểm xã hội, tổng doanh thu của năm không quá 10 tỷ đồng hoặc tổng nguồn vốn không quá 3 tỷ đồng: Với doanh nghiệp siêu nhỏ lĩnh vực thương mại, dịch vụ.

Doanh nghiệp không có kế toán trưởng bị phạt thế nào?

Theo Nghị định 41/2018/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế toán, có hiệu lực từ ngày 01/05/2018, doanh nghiệp sẽ phạt tiền từ 10 triệu – 20 triệu đồng nếu không tổ chức bộ máy kế toán; không bố trí người làm kế toán, làm kế toán trưởng hoặc không thuê tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ kế toán làm kế toán, kế toán trưởng theo quy định.

Trước đó, tại Nghị định 105/2013/NĐ-CP, có hiệu lực đến hết ngày 30/04/2018, vi phạm nêu trên chỉ bị phạt từ 05 triệu đồng – 10 triệu đồng.

Sơ lược về Kế toán trưởng

1. Kế toán trưởng – KTT

Kế toán trưởng là người đứng đầu bộ máy KT của đơn vị có nhiệm vụ tổ chức thực hiện công tác kế toán trong ĐVKT.

KTT của Cơ quan Nhà nước, tổ chức, đơn vị sự nghiệp sử dụng NSNN và doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ có nhiệm vụ tổ chức thực hiện công tác kế toán trong ĐVKT và giúp Người ĐDTPL của đơn vị kế toán giám sát tài chính tại ĐVKT.

Kế toán trưởng chịu sự lãnh đạo của Người ĐDTPL của đơn vị kế toán; trường hợp có ĐVKT cấp trên thì đồng thời chịu sự chỉ đạo và kiểm tra của KTT của đơn vị kế toán cấp trên về chuyên môn, nghiệp vụ.

Trường hợp ĐVKT cử người phụ trách kế toán thay KTT thì người phụ trách kế toán phải có các tiêu chuẩn, điều kiện quy định tại Khoản 1 Điều 54 của Luật KT 2015 và phải thực hiện trách nhiệm và quyền quy định cho KTT quy định tại Điều 55 của Luật KT 2015.

2. Tiêu chuẩn và điều kiện của kế toán trưởng

KTT phải có các tiêu chuẩn và điều kiện sau đây:

• KTT là người đứng đầu bộ máy KT của đơn vị có nhiệm vụ tổ chức thực hiện công tác kế toán trong ĐVKT.
• KTT phải có chuyên môn, nghiệp vụ về KT từ trình độ trung cấp trở lên;
• KTT phải có chứng chỉ bồi dưỡng kế toán trưởng;
• KTT phải có thời gian công tác thực tế về KT ít nhất là 02 năm đối với người có chuyên môn, nghiệp vụ về KT từ trình độ ĐH trở lên và thời gian công tác thực tế về KT ít nhất là 03 năm đối với người có chuyên môn, nghiệp vụ về KT trình độ TC, CĐ.

Chính phủ quy định cụ thể tiêu chuẩn và điều kiện của KTT phù hợp với từng loại ĐVKT.

Quy định về việc thuê dịch vụ làm kế toán, dịch vụ làm kế toán trưởng

ĐVKT được ký hợp đồng với doanh nghiệp KD DVKT hoặc Hộ KD DVKT để thuê dịch vụ làm KT hoặc dịch vụ làm KTT theo quy định của pháp luật.

Việc thuê DV làm kế toán, DV làm kế toán trưởng phải được lập thành hợp đồng bằng Văn bản theo quy định của PL.

Đơn vị kế toán thuê DV làm kế toán, DV làm kế toán trưởng có trách nhiệm cung cấp đầy đủ, kịp thời, trung thực mọi thông tin, tài liệu liên quan đến công việc thuê làm KT, thuê làm KTT và thanh toán đầy đủ, kịp thời phí DVKT theo thỏa thuận trong hợp đồng.

Người được thuê làm KTT phải có đủ tiêu chuẩn và điều kiện quy định tại Điều 54 của Luật KT 2015.

Doanh nghiệp, Hộ KD DVKT và người được thuê làm kế toán, làm kế toán trưởng phải chịu trách nhiệm về thông tin, SLKT theo thỏa thuận trong hợp đồng.